Yazı İçerikleri
- 1 Yeşil Çay Nedir?
- 2 Yeşil Çayın Faydaları Nelerdir?
- 2.1 Bilinçsel fonksiyonları geliştirir
- 2.2 Yeşil çay anti-kanserojen etkilere sahiptir
- 2.3 Yeşil çay tüketmek alzheimer ve parkinson hastalığı riskini azaltabilir
- 2.4 Yeşil çayın göz sağlığına faydası vardır
- 2.5 Yeşil çay Tip 2 diyabete iyi gelebilir
- 2.6 Yeşil çay yağ yakımını artırabilir
- 2.7 Yeşil çay iyi ve kötü kolesterol oranını dengeleyebilir
- 2.8 Parkinson hastalığına karşı yeşil çayın koruyucu etkisi olabilir
- 2.9 Yeşil çay kemiklerin güçlenmesine yardımcı olabilir
- 2.10 Yeşil çay ağız ve diş sağlığına iyi gelebilir
- 3 Yeşil Çay Nasıl Demlenir?
- 4 Yeşil Çay Tüketmenin Yan Etkileri Nelerdir?
- 5 Yeşil Çay Hakkında Sık Sorulan Sorular
- 5.1 Yeşil çay çeşitleri nelerdir?
- 5.2 Yeşil çay ve siyah çay arasındaki fark nedir?
- 5.3 Antioksidan Kaynağıdır
- 5.4 Sakinleştirir ve Gevşetir
- 5.5 Bağışıklığı Güçlendirir
- 5.6 Yorgunluğu Giderir; Zindelik Verir
- 5.7 Zayıflamayı ve Yağ Yakımını Hızlandırır
- 5.8 Toksinlerden Arındırır
- 5.9 Kanser Riskini Azaltır
- 5.10 Ağız ve Diş Sağlığını Korur
- 5.11 Kan Şekerini Dengeler
- 5.12 Kolesterolü Düşürür
Yeşil çay oksitlenmemiş yapraklardan yapılan, daha az işlenmiş çay türleri arasında yer alır. Yeşil çay, kan basıncını düşürür ve kanseri önlemeye katkıda bulunur. Siyah çay oksidasyona izin verecek şekilde işlenirken yeşil çayın işlenmesi oksidasyon sürecini önler. Yeşil çay çok miktarda antioksidan ve poli-fenol içerdiğinden geleneksel Çin ve Hint tıbbında yüzyıllarca kanamayı kontrol etmek, yaraları iyileştirmek, sindirime yardımcı olmak, kalp ve zihin sağlığını iyileştirmek, vücut ısısını düzenlemek için kullanılır. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, yeşil çayın fazla kilolar karaciğer bozuklukları, tip 2 diyabet ve Alzheimer hastalığına kadar birçok sağlık sorunu üzerinde potansiyel olarak olumlu etkiler yapabileceğini göstermiştir.
Yeşil Çay Nedir?
Yeşil çay, Camellia sinensis bitkisinin yapraklarının buharda pişirilmesi, tavada kızartılması ve kurutulmasıyla yapılan bir çay türüdür.
Dünyada üretimi yapılan çaylar, yeşil çay, oolong çay ve siyah çay olarak üç grup adı altında sınıflandırılır. Dünya çay tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan yeşil çay, çay bitkisinin hasat edilen yaprakların kıvırma ile birlikte genellikle buhar uygulamasına maruz bırakılarak kurutulmasıyla üretilir. Özellikle Çin, Japonya ve diğer Asya ülkelerinde bolca tüketilen yeşil çayın popülaritesi, birçok bilimsel araştırmada insan sağlığı üzerinde faydalı etkileri olduğu bildirildiğinden her geçen gün daha da arttığı bilinir.
Yeşil Çayın Faydaları Nelerdir?
Yeşil çay, genel olarak içerdiği polifenoller ve oksidatasyona uğratılmadan üretildiğinden zengin okside olmamış bir kateşin kaynağı olması sayesinde sağlığa birçok faydası bulunur. Yeşil çayın faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Bilinçsel fonksiyonları geliştirebilir
- Anti-kanserojen etkilere sahiptir
- Alzheimer ve parkinson hastalığı riskini azaltabilir
- Göz sağlığına faydası vardır
- Tip 2 diyabete iyi gelir
- Yağ yakımını artırır
- İyi ve kötü kolesterol oranını dengeler
- Kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur
Bilinçsel fonksiyonları geliştirir
Yeşil çay, epigallocatechin-3-gallate (EGCG) adı verilen bir kateşin kaynağıdır. Kateşinin bilinçsel fonksiyonlar üzerinde sakinleştirici ,rahatlatıcı bir etkisi mevcuttur.
Yeşil çay içeriğinde önemli bir miktarda kafein de bulunur. Yeşil çay içeriğindeki kafein miktarı çarpıntı, gerginlik gibi sorunlara yol alabilecek miktarda değildir. İdeal miktardaki kafeinin hafızayı, öğrenmeyi, performansı ve koordinasyonu geliştirdiği bilinmektedir. Yeşil çay ayrıca dopaminseviyelerini artıran ve kaygıyı azaltan L-theanine de içerir. L-theanine ayrıca alfa dalgalarının üretimini artırmaya yardımcı olur, bilişsel faaliyetleri güçlendirir.
Yeşil çay anti-kanserojen etkilere sahiptir
Yeşil çayda bulunan polifenoller iltihabı azaltır. Bu durum vücudun kanserle savaşmasına yardımcı olur. Yeşil çayın içeriğinde bulunan kateşinler, vücudu oksidatif yıkımdan koruyan ve böylece kişiyi farklı kanser türlerinden koruyan güçlü antioksidanlardır.
Yapılan bazı bilimsel araştırmalarda yeşil çay içmenin meme kanseri riskini azaltmada etkili olduğu saptandı. Ayrıca yeşil çay içeriğinde mevcut olan polifenoller, PSA düzeylerini önemli derecede azaltmaktadır. Bu durum günde ortalama 3 fincan yeşil çay tüketen erkeklerde prostat kanseri riskini azaltmış olur. Araştırmalar; yeşil çayın prostat kanserini tetikleyen enzimleri baskıladığını ve apopitozis adı verilen programlı hücre ölümünü tetiklediğini ortaya koymuştur.
Ayrıca yeşil çayın en etkileyici faydalarından birinin yemek borusu kanseri riskini azalttığı düşünülmektedir. Araştırmacılar bir çalışmalarında çay polifenollerinin yüksek konsantrasyonlarının “yemek borusu ve akciğer dahil olmak üzere farklı organ bölgelerinde hayvan modellerinde kanserojen kaynaklı tümörlerin gelişmesine, ilerlemesine ve büyümesine karşı önleyici etkiler gösterdiğini saptamışlardır.
Yeşil çay tüketmek alzheimer ve parkinson hastalığı riskini azaltabilir
Düzenli olarak yeşil çay içmek nöroprotektif etkiler gösterir ve bu nedenle Alzheimer ve Parkinson hastalığı riskini azaltır.
Yeşil çayın göz sağlığına faydası vardır
Araştırmalar düzenli yeşil çay tüketiminin göz rahatsızlıklarının etkili bir şekilde tedavi edilmesine yardımcı olduğunu göstermektedir. Yeşil çay içeriğindeki kateşinler, gözü oksidatif hasardan korumaya ve görme kaybını da önlemeye yardımcı olur.
Yeşil çay Tip 2 diyabete iyi gelebilir
2006 yılında yapılan büyük bir araştırma ,günde altı veya daha fazla bardak yeşil çay tüketenlerin, haftada birden az tüketenlere kıyasla, tip 2 diyabet geliştirme olasılığının yüzde 33 daha düşük olduğunu gösterdi .
Yeşil çay yağ yakımını artırabilir
Bazı araştırmalara göre yeşil çay , termojenik özelliklerinden dolayı (kafeinin etkisinin ötesine geçen) metabolik hızı ve yağ yakımını artırabilir. Bundan dolayı yeşil çay tüketimi kilo vermeyi kolaylaştırır ve vücut yağ oranını düşürmüş olur. Yeşil çay zayıflamak isteyen kişilere önerilebilir. Çünkü bir fincan yeşil çay tüketimi sadece 2 kilokalori enerji içerir.
Yeşil çay iyi ve kötü kolesterol oranını dengeleyebilir
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol, kardiyovasküler risk ile ilişkilendirilirken, yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) bir diğer adıyla iyi kolesterol kişiyi kalp hastalığına karşı koruyabilir. Bu etkinin kesin mekanizmaları bilinmemekle birlikte, yeşil çayın içeriğindeki etkenler, dengeli LDL ve HDL kolesterol seviyelerinin sağlanmasına yardımcı olabilmektedir.
Parkinson hastalığına karşı yeşil çayın koruyucu etkisi olabilir
Parkinson hastalığı, hareketi ve ince motor kontrolünü etkileyen nörodejeneratif bir durumdur. Parkinson hastalığının kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Yeşil çaydaki polifenoller, sağlıklı hücrelerin hayatta kalmasını sağlarken nörotoksinlerinneden olduğu hücre hasarına karşı koruma sağlayabilir.
Yeşil çay kemiklerin güçlenmesine yardımcı olabilir
Yeşil çay kemiklerin sağlıklı ve güçlü olmasına yardımcı olabilir. Araştırmalar, yeşil çay tüketmenin kemiklerizayıflatan ve kırılmaya daha yatkın hale getiren bir durum olan osteoporozun tedavisine ve önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Nitekim çay yaprakları, osteoporozu yavaşlatan florür ve ayrıca flavonoidler ve fitoöstrojenler gibi faydalı bileşikler içerir. Flavonoidler ve fitoöstrojenler, kemik oluşumunu güçlendirebilen ve kemik dokusunun parçalanmasını önleyebilen bitki kimyasallarıdır .
2017 yılında yapılan bir çalışmada , düşük kemik kütlesi olan 171 postmenopozal kadın dört gruba ayrılmıştır. Çalışmanın sonuçları, yeşil çaydan elde edilen bileşikler verilen kadın grubunun kemik sağlıklarında kayda değer bir iyileşme yaşadığını göstermiştir.
Yeşil çay ağız ve diş sağlığına iyi gelebilir
Yeşil çayda bulunan kateşinler antibakteriyel etkilere sahiptir ve vücudu çeşitli enfeksiyonlardan korur. Kateşinlerin Streptococcus mutans’ın ağzımızdaki büyümesini engellemede etkili olduğu kanıtlanmıştır. Yeşil çay tüketmek ağız kokusunu da azaltır. Ayrıca yeşil çay ile gargara yapılması dişlerin aşınma riskini azaltır.
Yeşil Çay Nasıl Demlenir?
Demleme yöntemi ile tüketilebilen yeşil çayı ılık olarak tüketmenin daha fazla yarar sağladığı bilinir. Zira kaynamış su yeşil çayda kateşinlerin etkinliğini azaltabilir.
Önce fincana yeşil çay yaprakları eklenir. Kaynamaya yakın alınan 1 fincan suya yaklaşık 1 çay kaşığı yaprak eklenir. Yeşil çayın yaklaşık 2- 3 dakika demlenmesi beklenmelidir. ( 5 dakikadan fazla demlenmemelidir) Demlenen çaydaki kateşinlerin tadı ve emilimini artırmak için çaya birkaç damla limon eklenebilir.
Günlük yeşil çay tüketimi ne kadar olmalıdır?
Günlük yeşil çay tüketimi günde 3 fincandan fazla olmamalıdır.
Yeşil Çay Tüketmenin Yan Etkileri Nelerdir?
Çok fazla yeşil çay içmek kafein alımının artmasına neden olacağı için aşağıdaki yan etkilere neden olabilir.
- Baş ağrısı
- Uyku bozuklukları
- Kusma
- İshal
- Sinirlilik
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Kaygı
- Artan kalp atış hızı vb.
Yeşil Çay Hakkında Sık Sorulan Sorular
Yeşil çay çeşitleri nelerdir?
Yeşil çayların bir kısmı hala elle toplanıyor ve elle toplanan çayların daha az acı olduğu ve daha keskin bir tada sahip olduğu düşünülür. İklim ve toprak gibi diğer faktörler de yeşil çayın lezzetini etkileyebilir.
Yeşil çay çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
Sencha: Sencha, Japonya’nın yeşil çayları arasında en popüler olanıdır. Sencha yaprakları önce buharda pişirilir ve sonra şekillendirilir.
Tencha
Matcha: Matcha , gölgede yetişen yeşil çay yapraklarından yapılır. Yapraklar daha yüksek klorofil içeriğine sahiptir ve bu durum da onları canlı yeşil bir renk haline getirir. Matcha tüketmek için yaprağın tamamı toz haline getirilir. Toz, kaynar su ile karıştırılır ve servis edilmeden önce hafifçe çırpılır. Tadı hafif ve tatlıdır.
Konacha
Shincha
Funmatsucha
Fukamushicha
Gyokuro
Kukicha
Bancha
Yeşil çay ve siyah çay arasındaki fark nedir?
Yeşil ve siyah çay arasındaki fark, üretim sürecinden kaynaklanmaktadır. Siyah çay, rengini ve aromasınıdönüştüren fermantasyona uğrar, oysa yeşil çay işlenmeden kalır ve rengini korur.
Antioksidan Kaynağıdır
Yeşil çay, önemli bileşenleri içerdiği için sağlık açısından birçok fayda sağlar. Epigallokateşingallat (EGCG) adlı antioksidan, yeşil çayda bol miktarda bulunur. Bu antioksidanlar, hücresel hasarı azaltabilir ve serbest radikallerin etkisiz hale getirilmesine yardımcı olabilir.
Sakinleştirir ve Gevşetir
Yeşil çayın içeriğindeki L-teanin maddesi, kan dolaşımı yoluyla beyne ulaşır ve kişinin rahatlamasına, gevşemesine ve kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olur.
Bağışıklığı Güçlendirir
C vitamini içeriği, bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı koruma sağlar. Yeşil çaydaki polifenol ve fenolik bileşikler, antioksidan kapasitesini artırarak bağışıklık sistemini destekler. Yeşil çay, inflamasyonu azaltabilecek bileşenler içerir. Bu, inflamatuar, enfeksiyon hastalıklarının riskini azaltabilir.
Yorgunluğu Giderir; Zindelik Verir
İçerdiği kafein sayesinde enerji verir ve yorgunluğun giderilmesine yardımcı olur. Yeşil çay, zihinsel uyanıklığı artırabilir ve bilişsel fonksiyonları destekleyebilir. Kafein ve L-teanin içeriği zihinsel netliği artırabilir.
Zayıflamayı ve Yağ Yakımını Hızlandırır
Yeşil çay, içeriğinde bulunan kateşinler sayesinde metabolizmayı hızlandırabilir. Bu, vücudun daha fazla enerji harcamasına ve yağ yakmasına yardımcı olabilir. Yeşil çayın içeriğindeki EGCG (epigallocatechin gallate) adlı antioksidan, yağ oksidasyonunu (yağların enerjiye dönüştürülmesi) artırabilir. Bu, yağ kaybını destekleyebilir.
Toksinlerden Arındırır
Strese ve uzun süre ayakta kalmaya bağlı oluşan ödemleri kolayca yeşil çay ile atabilirsiniz. Yeşil çay oldukça güçlü ödem attırıcıdır. Yeşil çay, karaciğerin detoksifikasyon süreçlerini destekleyebilir ve toksinlerin atılmasına yardımcı olabilir.
Kanser Riskini Azaltır
Bazı çalışmalar, yeşil çayın kanser riskini azaltabileceğini göstermektedir. Antioksidanlar, kanser hücrelerinin yayılmasını engelleyebilir. Yeşil çayın anti-inflamatuar özellikleri, kronik inflamasyonun kanser gelişimine katkıda bulunabileceği göz önüne alındığında, kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Yeşil çay, özellikle epigallocatechin gallate (EGCG) adlı bir antioksidan içerir. Bu antioksidan, serbest radikaller olarak bilinen zararlı molekülleri etkisiz hale getirebilir ve DNA hasarını azaltabilir. DNA hasarı kanserin gelişimine katkıda bulunabilir.
Ağız ve Diş Sağlığını Korur
Yeşil çay, çayda bulunan florür sayesinde diş minesini güçlendirebilir. Bu, diş çürümelerini önlemeye yardımcı olabilir. Yeşil çayın içerdiği polifenoller, plak oluşumunu azaltabilir. Plak, diş minesinin üzerinde birikir ve diş çürümelerine yol açabilir. Yeşil çayın anti-inflamatuar özellikleri, ağız içindeki iltihapları hafifletebilir, özellikle aft gibi ağız içi yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir.
Kan Şekerini Dengeler
Yeşil çayın düzenli tüketimi, tip 2 diyabet riskini azaltabilir. Kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olabilir. Yeşil çayın içeriğindeki bileşenler, sindirilen gıdalardan glukozun emilimini yavaşlatabilir. Bu, kan şekerinin ani yükselmesini engelleyebilir.
Kolesterolü Düşürür
Yeşil çayın düzenli tüketimi, kalp hastalığı riskini azaltabilir. Kan basıncını düşürebilir, kolesterol seviyelerini iyileştirebilir ve damarları koruyabilir. Yeşil çay ayrıca niasin, riboflavin, folik asit, potasyum, magnezyum ve flor gibi besin maddelerini de içerir.
Yeşil çaydaki kateşinler, kılcal damarları güçlendirir ve antioksidan özellikleri sayesinde radyasyon, mikrop ve bakterilere karşı koruyucu etki gösterir.