Yazı İçerikleri
- 1 Soğuk Algınlığı (Nezle) Nedir?
- 1.1 Soğuk Algınlığı (Nezle) Neden Olur?
- 1.2 Soğuk Algınlığı (Nezle) Risk Faktörleri Nelerdir?
- 1.3 Soğuk algınlığı (Nezle) kimlerde görülür?
- 1.4 Soğuk algınlığı (Nezle) nasıl bulaşır?
- 1.5 Soğuk algınlığı (nezle) belirtileri nelerdir?
- 1.6 Soğuk algınlığı (Nezle) tanısı nasıl konur?
- 1.7 Soğuk algınlığı (Nezle) tedavisi nasıl yapılır?
- 1.8 Soğuk algınlığına ne iyi gelir?
- 1.9 Soğuk algınlığının komplikasyonları nelerdir?
- 1.10 Soğuk algınlığından korunmak için şunlara dikkat etmek gereklidir
Nezle virüsler tarafından meydana getirilen bir burun, boğaz hastalığıdır. 200’den fazla virüsün nezleye yol açtığı anlaşılmıştır. Hastalığın diğer adı ise soğuk algınlığıdır. Hastalığı meydana getiren başlıca virüsler; rinovirüsler, coronavirüsler, adenovirüsler ve RSV’dir. Hastalık sonbahar ve kış aylarında daha sık görülür. Hastalığın kuluçka süresi 24 – 72 saattir. Soğuk algınlığının süresi genellikle 1 hafta kadardır. Küçük çocuklarda bu süre uzayabilir. Nezle sıklıkla grip hastalığı ile karıştırılır. Ancak nezle gribe göre daha hafif seyreden bir hastalıktır. Nezle ile grip arasındaki en büyük fark gripte burun akıntısı olmamasıdır.
Soğuk Algınlığı (Nezle) Nedir?
Nezle olarak da adlandırılan soğuk algınlığı; en yaygın virüsü rinovirüs olan ve burun, boğaz, sinüs ve nefes borusunu etkilemekle birlikte kolayca bulaşabilen viral bir üst yolunum yolu enfeksiyonudur. Yaygın bir enfeksiyon olarak görülen soğuk algınlığı çocuklarda daha fazla rastlanmakla birlikte yetişkinlerde de görülür.
Yaygın belirtileri arasında burun akıntısı veya burun tıkanıklığı, hafif ateş, boğaz ağrısı ve hapşırma olan soğuk algınlığının net bir tedavisi olmamakla birlikte uygulanan tedavi yöntemleri arasında yer alan soğuk algınlığı ilaçları genellikle görülen semptomları iyileştirmeye yöneliktir. Hastalığın şiddetine göre kendiliğinden geçebilen soğuk algınlığı vakaları dışında daha da şiddetli yaşanan soğuk algınlığı durumunda tıbbi bir müdahale gerekebilir.
Kolayca bulaşabilen bir enfeksiyon olan soğuk algınlığı genellikle havadaki ve yüzeydeki damlacıklar yoluyla kişiden kişiye bulaşır.
Soğuk Algınlığı (Nezle) Neden Olur?
Viral bir üst solunum yolu enfeksiyonu olan soğuk algınlığının en yaygın nedeni rinovirüsler olarak değerlendirilir. Rinovirüsler ise vücuda ağız, göz veya burun yoluyla girer. Bu durum da aşağıdaki yollar aracılığıyla gerçekleşir:
- Hasta olan kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda havadaki damlacıklar yoluyla,
- Soğuk algınlığı olan biriyle kurulan yakın temasla,
- Bulaşık, havlu, oyuncak veya telefon gibi üzerinde virüs bulunan nesnelerin paylaşılmasıyla,
- Virüsle temas ettikten sonra göz, burun veya ağza dokunarak.
Soğuk Algınlığı (Nezle) Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıdaki faktörler kişinin soğuk algınlığına yakalanma riskini artırabilir:
Yaş: Bebekler ve küçük çocuklar, özellikle çocukların fazla olduğu ortamlarda vakit geçiriyorlarsa, diğer insanlara göre daha fazla soğuk algınlığına yakalanma riski taşırlar.
Düşük bağışıklık sistemi: Kişinin bağışıklık sisteminizin zayıf olması soğuk algınlığı riskini yükseltir.
Kış mevsimi: Hem çocukların hem de yetişkinlerin sonbahar ve kış aylarında soğuk algınlığına yakalanma olasılıkları daha yüksek olarak değerlendirilir.
Sigara tüketimi: Yoğun sigara tüketimi veya sigara içilen bir ortamda bulunmak, soğuk algınlığına yakalanma riski oluşturur.
Kalabalık ortamlarda bulunmak: Okul, uçak veya ofis gibi kalabalık ortamlarda bulunmak soğuk algınlığı olasılığını artırır.
Soğuk algınlığı (Nezle) kimlerde görülür?
Nezle, çocuk büyük her yaşta görülebilir. İlk 6 ay anneden geçen antikorlar bebeği korur. Daha sonraki dönemde bir çocuğun yılda 6-8 nezle atağı geçirmesi normal sayılır. Okul dönemi ile birlikte çocuk daha kalabalık ortamlarda bulunmaya başladığı için sayı artar. Yetişkinler ise yılda 2-3 atak geçirebilir.
Soğuk algınlığı (Nezle) nasıl bulaşır?
Nezle hasta insanların burun boğaz salgılarının damlacık yoluyla etrafa saçılması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Bulaşılıcılığın artmasını sağlayan başlıca faktörler:
- Hijyen yetersizliği (el yıkamada yetersizlik, hasta insanın eşyaları ile temas etme, kreşlerde oyuncakların temizliği),
- Soğuk algınlığı geçiren insanlarla yakın temas,
- Sigara içmek veya sigara içilen ortamlarda bulunmak,
- Yetersiz uyku,
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması,
- Kalabalık ve iyi havalanmayan ortamlar, toplu taşıma araçları,
- Kreş, okul, yuva gibi toplu yaşanılan yerler.
Soğuk algınlığı (nezle) belirtileri nelerdir?
Soğuk algınlığının başlıca belirtileri şunlardır:
- Ateş ( fazla yüksek olmaz),
- Boğaz ağrısı, boğazda yanma,
- Burun akıntısı, burunda tıkanıklık,
- Hapşırma,
- Kuru öksürme,
- Gözlerde sulanma ve yanma hissi,
- Kulaklarda dolgunluk,
- Baş ağrısı,
- Halsizlik ve yorgunluk.
Soğuk algınlığı (Nezle) tanısı nasıl konur?
Nezle tanısı hastanın şikayetleri ve hekimin hastayı muayene etmesi ile tanınır. Komplikasyon yoksa test yapmaya gerek yoktur.
Soğuk algınlığı (Nezle) tedavisi nasıl yapılır?
Soğuk algınlığının özel bir tedavisi yoktur. Hastada sinüzit, bronşit veya orta kulak enfeksiyonu gelişmemişse antibiyotik kullanılmaz. Hastalık belirtileri genellikle 10 gün sürer. Ancak komplikasyon oluşursa hastalık süresi uzar. Genel tedavi prensipleri ağrı kesicilerle hastanın ağrısını azaltmak, burun açıcılarla rahat nefes almasını sağlamaktır. Bu süreçte bol sıvı almak faydalıdır. Oda havasını nemlendirmek hastanın rahat nefes almasını sağlar. Boğaza gargara yapılabilir. Gerektiğinde soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kullanılabilir. Bitki çayları da nezle için oldukça faydalıdır. Bol taze sebze ve meyve tüketmek önemlidir. Mümkün olduğu kadar yatak istirahati yapılmalıdır. Etrafa bulaştırmayı önlemek için maske kullanılabilir. El temizliği hastalığın bulaşmamasında çok önemlidir.
Soğuk algınlığına ne iyi gelir?
Soğuk algınlığı ve meydana getirdiği semptomlardan kurtulmak için öncelikle dinlenmek, sıcak sular başta olmak üzere bol sıvı tüketmek, vitamin takviyeleri almak, ıhlamur, ekinezya çayı gibi doğal bitki çayları içmek, havayı nemlendirmek ve sağlıklı beslenmek önemlidir.
Genel olarak soğuk algınlığına iyi gelen yöntemler şöyledir:
- Nane-limon
- Zencefilli bal
- Tarçınlı ballı süt
- Limonlu ıhlamur
- C vitamini
- Boğaz pastilleri
- Ekinezya çayı
- Tavuk ve paça çorbası
- Su ağırlıklı bol sıvı tüketmek
- Adaçayı, ekinezya, nane-limon ve yeşil çay gibi sıcak bitki çayları içmek
- Dinlenip, istirahat etmek
- Buhar solumak ya da sıcak duş almak
- Burna tuzlu su uygulamak ve gargara yapmak
- Limon, bal ve karabiber karışımı ile öksürüğü hafifletmek
- Boğaz pastili alarak boğaz ağrısını yatıştırmak
- Sarımsak yemek
- C vitamini alarak bağışıklığı artırmak
- Ilık limonlu su içmek
Soğuk algınlığının komplikasyonları nelerdir?
Soğuk algınlığından sonra küçük bebeklerde öksürük uzayabilir. Bronşiolit denilen bir alt solunum yolu enfeksiyonu oluşabilir. Yine küçük çocuklarda nezle sonrası orta kulak iltihabına sık rastlanır. Burun tıkanıklığı sinüzlerin dolmasına ve sinüzitin ortaya çıkmasına neden olabilir. Küçük çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda nezle sonrası zatürre ve bronşit gelişebilir. Astım hastalarında soğuk algınlığı, astım krizini tetikleyebilir.
Nezle sonrası geçmeyen sarı yeşil burun akıtısı ve baş ağrısı sinüzit belirtisi olabilir. Kulak ağrısı ve kulakta akıntı orta kulak iltihabının habercisidir. Uzun süreli geçmeyen kuvvetli öksürük nefes alma zorluğu ile birlikte ise alt solunum yolları mutlaka incelenmelidir.
Soğuk algınlığından korunmak için şunlara dikkat etmek gereklidir
- Elleri sık sık yıkamak,
- Elleri burun ve göze dokundurmamak,
- Ortamı sık havalandırmak,
- Sigara içmemek ve sigara içilen ortamlarda bulunmamak,
- Kreş ve yuvalarda oyuncakların temizliği.