Sağlık Haberleri – Sağlıklı Yaşam Koçunuz

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Aile Hekimliği
  4. »
  5. Hepatit A Nedir? Hepatit A Nasıl Bulaşır? Hepatit A Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hepatit A Nedir? Hepatit A Nasıl Bulaşır? Hepatit A Tedavisi Nasıl Yapılır?

admin admin -
11 0

Hepatit A Nedir?

Hepatit A hastalığı, Hepatit A virüsünün neden olduğu, karaciğeri tutan ve sarılıkla karakterize bir enfeksiyon hastalığıdır. Dışkı ile yayıldığı için temiz olmayan su kaynakları ve bu sularla yıkanmış gıdalar virüsün yayılması için büyük risk oluşturur. Bu nedenle hijyen, hastalığa karşı korunmada büyük etkendir.

Hepatit A tüm dünyada yaygın olup, özellikle gelişmekte olan ülkelerde çocukluk çağında, gelişmiş ülkelerde ise daha ziyade genç erişkinlerde görülen bir enfeksiyondur. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 1, 4 milyon Hepatit A vakası görülmektedir.

Ülkemizde Hepatit A aşısı bebeklik döneminin rutin aşı takviminde yer alır ve iki doz şeklinde verilir. Bu sayede ömür boyu koruyuculuk sağlar.

Kişi Hepatit A enfeksiyonu geçirmiş ise tekrar hastalığa yakalanmaz. Hepatit A, grip benzeri şikayetlere yol açar ancak birkaç ay içinde bu şikayetler kaybolur. Nadir durumlarla ise uzun sürer ve karaciğer yetmezliğine neden olur.

Hepatit A hastalığı, aynı adlı virüsün insan vücuduna girmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Karaciğerde iltihabi durum meydana gelir. Dışkı yoluyla bulaşan bir hastalık olduğu için temizliğe dikkat edilmeyen yerlerde yiyecek ve içecek tüketen kişilere bulaşma ihtimali yüksektir. Bunun sonucu olarak çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler çoğunlukla hafif seyretmesine rağmen, bazen ciddi ilerleyerek karaciğer problemlerine ve ölüme kadar gidebilir.

Hepatit A hastalığı belirtileri gösteren kişiler, enfeksiyon uzmanına başvurarak muayene olur. Klinik bulgular ve kan testi sonucunda kesin tanı konulabilir. Bu hastalığa yakalandıktan belirli bir süre sonra belirtiler kendiliğinden kaybolur. Hastalığın tedavisi mümkün değildir. Ancak kişiyi rahatsız eden bulgular, çeşitli ilaçlarla giderilerek hastalığın hafif geçirilmesi sağlanır.

Hepatit A Nasıl Bulaşır?

Hepatit A, hasta kişilerin dışkısında bulunabileceği için kişiden kişiye bulaşabilir. Eller, su, gıda ve her türlü eşya ile bulaşabilir. Bu nedenle sanitizasyon (içilen suyun temizliği) ve hijyen eksikliği olan her yerde kolaylıkla yayılabilir. Hepatit A’lı kişi evdeki diğer kişilere hastalığı kolaylıkla bulaştırabilir.

Hepatit A virüsüne temas edilmesi sonucunda Hepatit A hastalığı kişiden kişiye bulaşır. Hasta kişinin dışkısına temas etmek, hazırladığı yemeklerden yemek çok risklidir. Bu besinlerin çiğ ya da az pişmiş olarak tüketilmesi de risk taşır. Ayrıca cinsel temas yoluyla da bulaşabilen bir virüstür.

  • Daha önce hepatit A geçirmeyen ve aşılanmamış olan kimseler için hastalığa yakalanma tehlikesi vardır.
  • Hepatit A virüsü, enfekte kişilerin dışkılarında mevcut olup sağlam kişilere;
  • Hastalığı taşıyanların dışkısı ile (mikroskobik miktarlarda olsa dahi) bulaşmış yiyecek ve içeceklerin kaynatılmadan, çiğ ya da az pişmiş olarak tüketimi ile,
  • Hastanın dışkısının bulaştığı kişisel eşya teması ile (çocuk bezi, çamaşır ve havluları v.b.),
  • Kirli, klorlanmamış havuzlarda yüzme nedeniyle,
  • Ellerini düzgün bir şekilde yıkamayan ya da mikroplu suda yıkayan, Hepatit A enfeksiyonuna sahip tarafından hazırlanan yiyecekleri yeme ile,
  • Kirli su içme (buz küpleri dahil) ile,
  • Kirli sudan çıkmış çiğ veya az pişmiş kabuklu deniz ürünleri yeme ile,
  • Daha az yaygın olarak, Hepatit A taşıyıcısı olan biriyle cinsel temas ile (özellikle anal yolla cinsel temasta) bulaşabilir.

Hepatit A Testi Nedir?

Hepatit A hastalığının tanısı, büyük oranda hastalık bulguları ile konulabilir. Kesin teşhis için Hepatit A testinden yararlanılır. Kandaki IgM ve IgG antikorlarının seviyesine bakılarak hastalık teşhis edilir. Ayrıca antikor seviyesi sayesinde kişinin daha önceden hastalığı geçirip geçirmediği ya da aşılamanın daha önce yapılıp yapılmadığı tespit edilebilir. Bu testin yapılabilmesi için normal bir şekilde vücuttan alınan kanın değerlendirilmesi yeterlidir.

Hepatit A Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hepatit A hastalığına özgü bir tedavi veya ilaç yoktur. Virüsle temas öncesinde aşı yapıldıysa hastalıktan ömür boyu korunmak mümkündür. Ancak virüs bulaştıktan sonra tedavi ile virüsü vücuttan atmak mümkün değildir. Hepatit A virüsünün yarattığı karaciğer enfeksiyonu sonucu vücutta ortaya çıkan bulgular tedavi edilebilir. Ateş, halsizlik, yorgunluk gibi semptomlara karşı doktorun verdiği tedavi yöntemleri kullanılır. Virüs, zamanla etkisini yitirerek bulgular ortadan kalkar.

Hepatit A Belirtileri

Hepatit A, nadiren karaciğer yetmezliği ve ölüme neden olur. 50 yaş üzeri kişiler, Hepatit B ve C enfeksiyonları ile diğer karaciğer hastalıklarına sahip olanlar, bu virüsün yol açabileceği sağlık sorunları açısından risk altındadır.

Kişiler, aşağıdaki belirtileri göstermeden de hastalığa sahip olabilir ve Hepatit A virüsünü başka kişilere yayabilir. Genel olarak grip benzeri belirtiler görülür:

  • Ateş
  • Karın ağrısı
  • Halsizlik
  • Bulantı
  • Gözlerde sararma
  • Kusma
  • İştahsızlık
  • Şiddetli mide ağrısı ve ishal (özellikle çocuklarda)
  • Eklem ağrısı
  • İdrarda koyulaşma
  • Renksiz ya da soluk renkli dışkı
  • Sarılık (sarı renkli cilt veya gözler, koyu renk idrar, kil rengi dışkı).

Bu belirtiler genellikle Hepatit A virüsünün bulaşmasından 2-6 hafta sonra ortaya çıkar ve genellikle 2 aydan daha kısa sürer, karaciğerde hasar bırakmaz. Ancak yüzde 10-15 oranında bulgular 6 ay kadar uzun sürebilir ve kişi çalışamayacak kadar hasta hissedebilir..

6 yaş üzeri çocukların yüzde 70’inde herhangi bir belirti yoktur.

Hepatit A Risk Faktörleri

Hepatit A için en önemli risk faktörlerinden birisi hastalığın yaygın görüldüğü bölgelere seyahattir. Sağlık çalışanları, askerler, yuvaya giden çocuklar, kreşteki çocuklar, yatılı okulda okuyan çocuklar, aşısız olanlar ve hijyene dikkat etmeyenler daha fazla risk altındadır.

Yüksek Risk Altında Olanlar Diğer Kişiler:

  • Hepatit A yaygın olan ülkelerde yaşayanlar veya bu ülkelere seyahat edenler
  • Enjeksiyon ile veya enjeksiyonsuz uyuşturucu kullananlar
  • Hemofili gibi pıhtılaşma faktör bozukluğu olanlar
  • Hepatit A hastası ile aynı evde yaşayanlar
  • Hepatit A hastası ile cinsel ilişkiye girenler.

Hepatit A Tanı Yöntemleri

Hepatit A tanısı hekiminizin tıbbi öykünüzü dinleyip fizik muayene yapmasıyla, klinik bulgularınıza göre konur; kan testi yoluyla tanı kesinleştirilir. Bu testte hepatit A hastalarının kanındaki IgM antikor seviyesine bakılır.

Hepatit A Tedavi Yöntemleri

Hepatit A’dan Korunmak İçin Bazı Önlemler Almak Mümkündür. Bunlar;

  • Salata veya meyveyi iyice yıkamak ve sirkeli suda bekletmek,
  • Hastalığın yaygın olduğu bölgelere gitmeden önce aşı olmak,
  • Çocukluk döneminde aşı olma,
  • Tuvaleti kullandıktan sonra, çocuğun bezini değiştirdikten sonra elleri yıkamak,
  • Çocuklara tuvalete gittikten sonra ve yemekten önce el yıkama alışkanlığı kazandırmak,
  • Yemek hazırlamadan ve yemeden önce elleri yıkamak
  • Çiğ kabuklu deniz ürünleri ve az pişmiş etten uzak durmak
  • Güvenli suları tüketmek.

Hepatit A Aşısı

Hepatit A aşısı, 2 doz halinde, 18 ay ve 2 yaş döneminde yapılır. Aşının koruyuculuğu çok yüksektir. Hepatit A aşısı sağlık merkezlerinde yapılır. Aşı yapıldıktan 15 gün sonra koruyuculuğunu gösterir. Hepatit A aşısı yapıldıktan sonra ömür boyu korur.

Hepatit A Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Hepatit A aşısı uygulaması için yaş sınırı yoktur. Ülkemizde bebeklik çağında uygulanan rutin aşı takvimi içerisinde bulunur. Doğumdan sonraki on sekizinci aydan itibaren yapılması uygundur. Bu aşı 2 doz halinde, farklı zamanlarda uygulanır. Bebeklerde yapılan diğer aşılarla birlikte uygulanmasında sakınca bulunmaz. Kas içerisine uygulanan Hepatit A aşısı, genellikle kol bölgesine yapılır. Aşıdan on beş gün sonra vücutta antikor üretilir ve aşının koruyuculuk etkisi başlar.

Hepatit A aşısını yetişkinler de yaptırabilir. Ancak Hepatit A virüsüne karşı bağışıklığı olan kişilerin bu aşıyı yaptırması gerekli değildir. Çünkü bu kişilerin zaten Hepatit A virüsüne karşı koruyuculukları vardır. Bu nedenle Hepatit A aşısı yaptırmayı düşünen yetişkin bireylere öncelikle kan tahlili yapılarak bağışıklık durumları kontrol edilmelidir. Gebeler, hamilelik sürecinde zorunlu değillerse bu aşıyı yaptırmamalıdır.

Hepatit A Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?

Hepatit A aşısının yan etkileri genellikle hafif şekilde seyreder. Diğer tüm aşılardan sonraya ortaya çıkabilecek yan etkiler, Hepatit A aşısından sonra da görülebilir. Uygulama bölgesinde ciltte kızarıklık, hassasiyet ve ödem olabilir. Ateş, mide rahatsızlığı ve halsizlik de görülebilir. Daha uzun süreli ve ciddi yan etkiler ortaya çıkarsa en kısa zamanda bir doktora başvurulmalıdır.

Hepatit A hastalığından korunmak, temizlik ve hijyen kurallarına uymakla mümkündür. Aşılamanın yapılması ise bu noktada oldukça önemlidir. Hepatit A hastalığı ve koruyuculuğu hakkında daha detaylı bilgi almak istiyorsanız alanında uzman bir doktora başvurmayı ve muayene olmayı unutmayın.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir