Yazı İçerikleri
- 1 Çürük diş nedir?
- 2 Çürük diş belirtileri nelerdir?
- 3 Dişler neden çürür?
- 4 Çürük diş nasıl teşhis edilir?
- 5 Çürük diş tedavisi nasıl yapılır?
- 6 Diş çürüğünü engelleme yöntemleri nelerdir?
- 7 Çürük Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
- 8 Çürük Diş Ağrısı Nasıl Geçer?
- 9 Çürük Diş Ağrısı Hakkında Merak Edilen Sorular
- 10 Diş Çürüklerinin Sebepleri
- 11 Tedavi Edilmeyen Çürükler Ne Olur?
- 12 Çürükler Doğal Bir Şekilde İyileşebilir Mi?
- 13 Beslenmede Değişiklik İşe Yarar Mı?
Ağız ve diş sağlığı, özen ve dikkat gerektiren bir konu olup ağız bölgesi besinlere sürekli olarak maruz kaldığından bakteriyel oluşumlara oldukça açık bir ortamdır. Diş çürükleri başta olmak üzere her türlü ağız ve diş hastalığının önlenebilmesi için ağız bakımı, düzenli ve titiz bir şekilde yapılmalıdır. Diş fırçalamaya yeterli özenin gösterilmemesi halinde dişlerde oluşan bakteri plakları diş minesine zarar vererek diş çürüklerine neden olur. Diş çürükleri ağız kokusu ve hoş olmayan görüntüye neden olmalarının yanı sıra ağrı ve hassasiyet oluşturarak günlük yaşamı zorlaştırabilir, tedavi edilmemesi halinde ilerleyerek diş kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle ağız ve diş bakımı düzenli olarak yapılmalı, dişlerde çürüme fark edildiği takdirde diş hekimlerine başvurularak muayeneden geçilmelidir.
Çürük diş nedir?
Her yaştan bireyi etkileyebilen diş çürüğü, diş minesinin ve dişlerin dış sert yüzeyinin tahrip olması olarak tanımlanır. Dişler üzerinde papışkan bir bakteri filmi olan plak oluşur. Şeker içerikli besinlerin tüketilmesi, dişlerde daha önce oluşmuş olan plaklardaki bakterilerin diş minesine saldıran asitler üretmesine neden olur. Plakların yapışkan yapısı, oluşan asitlerin dişlerle sürekli temas halinde olmasına neden olur ve diş yüzeyi zamanla parçalanır. Böyle zamanlarda dişlerde boşluklar ve çürükler meydana gelir. Diş kökleri, diş yüzeylerine göre daha hassastır ve bu yüzden çürümeye daha yatkındır. Çürük dişler, genelde soğuk ve sıcağa daha duyarlıdır. Çocuklarda ve gençlerde daha çok yüzeysel çürüklere daha sık rastlanırken 50 yaş üstündeki bireylerde daha çok diş köklerinde çürükler oluşur. Diş kenarlarının çürümesi de yetişkinlerde yaygın bir durumdur. İnsanlar yaşlandıkça dişlerdeki florür azalır ve bu durum da çürümelere yol açar.
Çürük diş belirtileri nelerdir?
Çürük diş belirtileri; çürüğün dişte bulunduğu yere, boyuta ve derinliğe göre değişebilir. Çürümeler ve boşluklar yeni yeni ortaya çıkmaya başlıyorsa herhangi bir belirti görülmeyebilir. Çürümenin büyümesiyle birlikte şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Belirgin bir neden olmaksızın ortaya çıkan diş ağrısı,
- Dişlerin normalden daha hassas olması,
- Tatlı, sıcak, soğuk içecekler içerken veya yiyecekler yerken dişlerde hafif ya da keskin bir ağrı,
- Dişlerde gözle görünür delikler veya çürükler,
- Dişin herhangi bir yüzeyinde ortaya çıkmış kahverengi, siyah veya beyaz boyalanmalar,
- Herhangi bir yiyecek ısırıldığında ortaya çıkan ağrı.
Bu belirtilerin yanında çürüklerin ilerlemesi ağız kokularına da yol açmaya başlar. Diş çürüklerinin zamanında tedavisinin yapılmaması halinde dişin bütün yüzeyine ve köküne ulaşması mümkündür. Böyle durumlarda tedavi için geç kalınmış demektir.
Dişler neden çürür?
“Diş çürüklerine neler sebep olur?” sorusu en çok merak edilen soruların başında gelir. Dişlerde oluşan plaklar çürüklerin oluşmasına yol açan ana sebeptir. Çok fazla şekerli ve nişastalı gıda tüketmek, bunun ardından gerekli diş temizliğini yapmamak çürüklere neden olur. Şekerli ve nişastalı gıdaların tüketiminden sonra dişlerin temizlenmemesi halinde, plaklarda bulunan bakteriler beslenir. Bu durum bakterilerin daha çabuk ve kolay üremesine neden olur. Öncelikle diş taşları oluşur ve tartarlar meydana gelir. Meydana gelen tartarlar, plakların giderilmesini zorlaştırır ve bakteriler için bir kalkan oluşur. Böylece diş çürüğü meydana gelir. Diş çürüğü tedavi edilmediğinde, dişlerde bulunan bakteriler ve asit dişin tüm yapısını sarar. Sinirler ve kan damarlarını içine alan ve pulpa adı verilen iç diş malzemesine kadar ulaşır. Bu bakteriler ve asitler, şişliklere ve tahrişlere yol açar. Şişliğin dişin içindeki genişlemesi devam ettikçe kan damarları ve sinirler sıkışır. Bu durum da diş ağrılarına neden olan ana sebeptir. Ayrıca plaklarda bulunan asitler, diş yüzeyini koruyan minerallerin yok olmasına neden olur. Bu durum da diş minesinde küçük açıklıklara veya deliklere yol açar. Bu açıklıklardan ve deliklerden bakteriler, dentin adı verilen katmana ulaşır. Dentin, diş yüzeyine göre daha yumuşak ve aside daha az dirençli bir bölgedir. Dentini kaplayan bakteriler ve asitler, dişin çürümesine ve diş ağrısına neden olur.
Çürük diş nasıl teşhis edilir?
Diş çürüğünün tespiti için bir diş hekimine muayene olmak gerekir. Diş hekimleri öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü dinler. Diş ağrılarının ve hassasiyetlerinin ne kadar süredir devam ettiği, ne sıklıkla ve ne şiddetle seyrettiği sorularının cevabı, çürükler hakkında bilgi verir. Bunun ardından özel ekipmanlar ile dişlerin fiziki olarak görüntülenmesi yapılır. Ağız ve dişler özel tıbbi araçlar ile incelenir. Dişlerde oluşan hassasiyetler, delikler, boşluklar ve çürükler fiziki muayene ile tespit edilebilir. Ancak diş köklerinde meydana gelen çürüklerin tespit edilmesi fiziki muayene ile mümkün değildir. Dişlerin köklerini ve sinirleri görüntülemek için diş röntgenlerine ihtiyaç duyulur. Röntgenlerin amacı sinirlerin ve diş köklerinin görüntülenmesi, köklerde veya sinirlerde çürük oluşumunun incelenmesidir. Tüm bu yöntemler kullanılarak boşlukların, deliklerin veya çürüklerin seviyesi tespit edilir. Tespit edilen durumlara uygun tedavi diş hekimi tarafından belirlenir. Teşhis ve tedavinin gecikmesi halinde diş kayıpları yaşanılır.
Çürük diş tedavisi nasıl yapılır?
Diş çürüklerinde tedavinin başarılı olması için düzenli olarak düş kontrolü yapılması önemlidir. Çürüklerin ve boşlukların boyutuna göre tedavi uygulanır. Eğer boşluklar yeni başlıyorsa ve henüz çürükler meydana gelmemişse, florür tedavisi uygulanır. Bu tedavide normalde diş macunlarının içerdiği florürden daha fazla miktarda florür kullanılır. Florür takviyesi sıvı, jel, köpük veya vernik formunda olabilir. Bu tedavi, çürük henüz oluşmadan yapıldığında dişi sağlığına kavuşturur. Çürüklerin ilerlemesi halinde ise çürüyen bölge alınarak dişin kalıbına göre dolgular yapılır. Diş dolgusu, bakımının iyi yapılması halinde uzun yıllar herhangi bir sorun olmadan kullanılabilir. Dişin dolguyla tedavisinde geç kalınmışsa kron kaplamalar yapılır. Porselen, metal gibi çeşitleri olan bu kaplamalar dişin yerini tutar. Çürük eğer dişin köküne ulaşmış ve sinirlere zarar vermişse kanal tedavisi uygulanır. Bu tedavinin uygulanabilmesi için dişin yüzeyinin hala kullanılabilir olması gereklidir. Tedavideki amaç sinirlerin çıkartılarak yerine bir dolgu uygulanmasıdır. Böylece çürük ve zarar görmüş olan sinirler ve kökler alınır. Geriye dişin sağlam kısmı kalır. Son tedavi yöntemi ise diş çekimidir. Artık uygulanabilecek bir tedavi kalmadığında bu yönteme başvurulur. Ancak diş çekildiğinde kalan boşluk diğer dişlerin yapısını bozabilir. Bu nedenle kalan boşluk için diş implantı veya köprü uygulanması önerilir. “Çürük diş ağrısına ne iyi gelir?” denildiğinde ise ağrı kesiciler ön plandadır. Diş çürükleri iltihaba yol açtığında tedavi gecikebilir ve böyle durumlarda yoğun ağrılar olabilir. Ağrıların önüne geçmek için diş hekiminin önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir.
Diş çürüğünü engelleme yöntemleri nelerdir?
Diş çürüğünün en iyi tedavisi daha oluşmadan önlemektir. İyi ağız ve diş hijyeni, boşlukların ve diş çürümelerinin oluşmasının önüne geçer. Çürük diş ortaya çıkmadan gerekli hijyenik önlemlerin alınması en etkili yöntemdir. Gece yatmadan ve sabah kahvaltıdan sonra dişleri fırçalamak önemlidir. Ayrıca şekerli ve nişastalı gıdalar tüketildikten sonra da dişlerin fırçalanması gerekir. Bunun yanında florür içerikli gargaralar ile ağzın çalkalanması da faydalı bir yöntemdir. Eğer diş fırçalamak o an için mümkün değilse gargara yapmak etkili bir yöntemdir. Şekerli ve nişastalı gıdalardan kaçınmak, dişlerin yapısının korunmasına yardımcı olur. Asit içerikli meyve suları gibi sıvılar diş minelerine zarar verebilir. Bu nedenle bu gıdaların tüketiminden sonra da diş temizliği özenle yapılmalıdır. Düzenli aralıklarla mutlaka diş hekimine kontrole gidilmelidir. Diş hekimi oluşmuş veya oluşabilecek olan çürüklerin tedavisinin hızlı bir şekilde yapılmasını sağlayacaktır.
Eğer sizin de diş hassasiyetiniz ve ağrılarınız varsa bir an önce diş hekiminden randevu alarak muayene olmalısınız. Böylece gerekli tedavilerinizi erken dönemde yaptırarak daha sağlıklı ve bakımlı dişlere sahip olabilir, diş kaybını önleyebilirsiniz.
Çürük Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Diş çürüğü ağrısı sizi gece veya gündüz, günün her anında yakalayabilir. Diş hekiminiz muayenehanesini açıncaya kadar ağrıyı evde kontrol ederek bir nebze de olsa yaşamınızı rahatça sürdürebilirsiniz. Neyse ki diş hekiminizi ziyaret ettiğinizde, dolgu veya başka bir diş tedavisinin yapılması kalıcı bir rahatlama sağlayacaktır. “Evde diş ağrısına ne iyi gelir?” sorusuna cevap olabilecek çürük diş ağrısına iyi gelen yöntemler arasında aşağıdakiler yer alır:
Hindistan Cevizi Yağı
Çürük dişin neden olduğu apseden kaynaklanan diş ağrısında herhangi bir ağrı kesici diş ağrısını kesmez. Zonklayıcı ağrı ile baş etmek özellikle de diş hekimine ulaşamayacağınız bir ortamdaysanız oldukça zordur. Peki, zonklayan diş ağrısına ne iyi gelir? Zonklayan diş ağrısı için antiseptik özelliklere sahip Hindistan cevizi yağı kullanmak ağrının geçici olarak azalmasına yardımcı olabilir. Ağrıyan dişin bulunduğu diş eti noktasına hafifçe masaj yaparak Hindistan cevizi yağı uygulayabilirsiniz. Buna ek olarak ağzınıza 2 yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı alarak birkaç dakika ağzınızı çalkalayabilirsiniz. “Çok şiddetli diş ağrısına ne iyi gelir?” sorusu Hindistan cevizi yağı faydalı olabilir şeklinde cevaplanabilir.
Soğuk Kompres Uygulanabilir
Diş yaralanması ve travması gibi durumlardan kaynaklanan diş ağrısının hafiflemesine soğuk kompres faydalı olabilir. Ağrıyan dişin olduğu bölgedeki cilt üzerine soğuk kompres ya da buz torbasını birkaç dakika tutmak diş ağrısının hafiflemesini sağlayabilir. Soğuk, kan damarlarının daraltır ve ağrıyan dişe giden kan akışını azaltır. Böylece bu bölge uyuşur ve hem şişlik ve iltihabın azalması hem diş ağrısının hafiflemesine yardımcı olabilir.
Sarımsak Uygulanabilir
Alternatif tıp dalında köklü bir geçmişe sahip olan sarımsak, çürük diş ağrısının hafiflemesine de yardımcı olabilir. Güçlü antibakteriyel özelliklere sahip olan sarımsak, içerisindeki allicin bileşiği sayesinde dişteki iltihaplanma ve şişliğin önlenmesinde de önemli rol oynar. Taze bir diş sarımsağı dövüp tuz ile karıştırın ve çürük nedeniyle ağrıyan dişin üzerine sürün. Birkaç dakika beklettikten sonra bol su ile ağzınızı çalkalayın.
Naneden Destek Alınabilir
Nane bitkisi keskin bir aromaya sahiptir ve bu aroma tıpkı karanfil bitkisinde olduğu gibi nanenin dokular üzerinde uyuşturucu etki yaratmasını sağlar. Bitkiye aromasını veren mentol bileşiğidir. Bu bileşik anti bakteriyel özellikleri sayesinde çürüğün neden olduğu iltihaplanma ve şişliğin azaltılmasına da katkıda bulunur. Bir çay kaşığı kuru nane yaprağını bir bardak sıcak su içine atıp 20 dakika demleyin. Hazırladığınız nane çayı soğuduktan sonra özellikle çürük dişin bulunduğu bölgeyi hedef alarak ağzınızı çalkalayın. Dilerseniz nane çayına gazlı bez daldırıp ağrıyan dişin üzerine hafifçe bastırarak ağrı geçinceye kadar bekletebilirsiniz. Benzer etki için nane yağı da kullanabilirsiniz. Pamuklu çubuğu nane yağına daldırıp çürük nedeniyle ağrıyan dişin üzerinde bekletebilirsiniz.
Kekikten Faydalanabilirsiniz
Kendine has keskin koku ve aromaya sahip olan kekik bitkisi özellikle bronşit ya da boğmaca gibi göğüs hastalıklarının tedavisine destek amacıyla kullanılır. Kekik bitkisinde bulunan timol adlı bileşen antiseptik ve antibakteriyel özelliklere sahiptir. Çürük dişin neden olduğu iltihaplanma ve şişlik için kekik yağı ile hazırlanan gargara kullanabilirsiniz. Aynı zamanda diş ağrısına da iyi gelen bu gargara için ılık suyun içine birkaç damla kekik yağı damlatmanız yeterlidir. Kekik yağlı su ile çürük dişin bulunduğu bölgeyi hedefleyerek ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Bir diğer yöntem ise kekik yağında birkaç damla gazlı beze alıp çürük diş üzerinde bekletmektir. Kekikteki timol ağrıyan dişi bölgesini geçici olarak uyuşturur ve diş ağrısının hafiflemesine yardımcı olabilir.
Hidrojen Peroksitle Ağzınızı Çalkalayabilirsiniz
Hidrojen peroksit, etkili bir antibakteriyel çözeltidir. Özellikle enfeksiyon kaynaklı diş ağrılarının hafiflemesine yardımcı olabilir. Diş ağrısına neden olan bakterileri ortamdan uzaklaştırarak enfeksiyonun yayılmasını da engelleyebilir. Yutulduğunda tehlikeli olabileceği için çocuklar için güvenli bir yöntem değildir. %3’lük hidrojen peroksit ile aynı miktar suyu karıştırıp ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Çalkalama işlemi sonrası çözeltiyi tükürmeniz ve ağzınızı tekrar birkaç kez su ile çalkalamanız önerilir.
Reçetesiz İlaçlar Kullanabilirsiniz
Hassas dişlere yönelik diş macunu ve analjezikler (ağrı kesiciler) diş çürüğü ağrısını dindirmeye yardımcı olur. Çürüğün içerisinde açığa çıkmış sinirleri uyuşturmak için hassas bir diş macunu ile dişlerinizi nazik bir şekilde fırçalayın. Dentin ve pulpa sinirinde tahrişi azaltmak için yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanın. Diş etrafında oluşan artıkları temizlemek için diş ipi de kullanabilirsiniz. Ancak bu işlemi hassas bir şekilde, dişe ve diş etine zarar vermeden yapmaya özen gösterin.
Çürük Diş Ağrısı Nasıl Geçer?
“Çürük diş ağrısı nasıl geçer?” pek çok kişinin yanıtını aradığı bir sorudur. Çürük diş ağrısı, dişin orta kısmında yer alan ve sinirler ile kan damarlarının bulunduğu bir odacık olan pulpanın iltihaplanması sonucu meydana gelir. Diş çürükleri, dişlerdeki sinir pulpasını ve hassas dentini ortaya çıkararak gelip giden bir ağrı ya da sızıya yol açar. Diş çürüğü ağrısı, sıklıkla soğuk ya da şekerli gıdalar tükettiğinizde oluşur. Bir diş çürüğünüz olduğunun diğer belirtileri ise yiyeceklerin dişinize kaçması veya dilinizle dokununca dişin bir bölümünü pürüzlü hissetmenizdir. Ayrıca, dişinizdeki çürüğü kendi gözlerinizle de görebilirsiniz. Diş ağrısını geçirmek için evde uygulanabilecek doğal çözümler pratik ve hızlı çözüm sunmak adına işinizi kolaylaştırabilir. Tuzlu su ile gargara yapmak, karanfil yağı kullanmak ve daha pek çok yöntemi deneyerek hızlıca doktora gidemediğiniz durumlarda çürük diş kaynaklı diş ağrınızı hafifletmeye çalışabilirsiniz.
Çürük Diş Ağrısı Hakkında Merak Edilen Sorular
Çürük Diş Ağrısı Kaç Gün Sürer?
Çürük kaynaklı diş ağrısının bazı yöntemlerle hafifletebilir ancak çürük tamamen tedavi edilene kadar ağrı sürer. Eğer çürük apseye de neden olduysa diş hekimi apseyi ortadan kaldırmak için antibiyotik kullanmanızı isteyebilir. Antibiyotik kullanım süresi boyunca dişe herhangi bir işlem yapılmaz. İltihaptan tamamen kurtulduktan sonra diş hekimi çürük tedavisine başlayarak diş ağrısının kalıcı bir şekilde ortadan kalkmasını sağlayabilir.
Çürük Diş Çene Ağrısı Yapar mı?
Dişteki çürük, diş kökünü enfekte edecek kadar ilerlediğinde çenede ağrı yapabilir. Bu durum diş kökündeki enfeksiyonun çene kemiğindeki dokulara kadar yayıldığının belirtisidir. Eğer tedavi edilmezse çene bölgesinde şiddetli ağrılara yol açabilir.
Çürük Diş Boğaz Ağrısı Yapar mı?
Diş çürüğü tedavi edilmediğinde diş köküne kadar ulaşır ve burada enfeksiyona neden olabilir. Enfeksiyon zamanla diğer vücut bölgelerine özellikle boğaz, kulak ve çene bölgesine yayılır. Boğaz ağrısı çürük dişin en belirgin semptomlarından biridir. Çürük diş kaynaklı boğaz ve kulak ağrılarında vakit geçirmeden diş hekimine görünmek, enfeksiyonun diğer vücut bölgelerine yayılmasını önleyecektir.
Diş Çürüklerinin Sebepleri
Çürükler (çürük nedeniyle oluşan boşluklar), diş çürüğü bölgeleridir. Kök de dâhil dişin herhangi bir yerinde görülebilir fakat en yaygın olduğu bölgeleri, ağzın arka tarafındaki dişlerin çiğneme yüzeyleri ve diş eti çizgisinin yanları oluşturmaktadır. Çürükler yavaş yavaş oluşur. Yemek yediğinizde, ağzınızdaki bakteriler yiyeceklerdeki şekerleri ve nişastaları parçalar ve dişin minesini zayıflatan bir asit salgılanır. İlk önce hasar diş yüzeyinde oluşur, ancak devam ederse ve mine tamamen bozulursa, çürük ortaya çıkar.
Tedavi Edilmeyen Çürükler Ne Olur?
Bir diş, çürüme gösterdiğinde bunu yalnızca diş hekimi tedavi edebilir. Şayet tedavi edilmez ise, çürük büyür ve daha ciddi diş problemlerine neden olabilir. Eğer çürük dişin ortasına doğru yayılırsa ve hassas sinirlerin bulunduğu yere ulaşırsa, diş iltihaplanabilir veya ağrı yapabilir ve diş etinde apse belirebilir. Sorunu gidermek için hasta, kök kanal tedavisine, ağız ameliyatına veya bir diş çekimine gereksinim duyabilir.
Düzenli olarak diş hekiminize görünmeniz önemlidir, böylece ilerlemekte olan çürükler ağızda daha ciddi bir sorun teşkil etmeden önce tedavi edilebilirler.
Çürükler Doğal Bir Şekilde İyileşebilir Mi?
Erken aşamadaki diş çürüğü tersine çevrilebilmesine rağmen çürükler doğal olarak iyileşmez. Mayo Clinic’e göre profesyonel florür uygulamaları, zayıflamış diş minelerini tamir edip erken aşamadaki çürükleri tersine döndürebilir. Bu tür uygulamalarda diş hekimi diş yüzeyine doğrudan bir sıvı, jel, cila veya köpük uygular.
Fakat bir çürük meydana geldiğinde diş hekiminin bunu dolgu yaparak tedavi etmesi gerekecektir.
Beslenmede Değişiklik İşe Yarar Mı?
Beslenmenizi iyileştirmeniz diş mineniz üzerindeki asit miktarını azaltır ve çürüklerin oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. National Institute of Health hastalara, kurabiye, şekerleme ve ekmek gibi şekerli ve karbonhidratlı gıdalardan uzak durmalarını öneriyor. Ayrıca daha az asitli içecek, meyve suyu ve süt içmeniz gerekir. Aside maruz kalmasını önlemek için dişlerinize zaman vermek amacıyla öğünler arasında atıştırma yapmamaya çalışın. İyi bir beslenme alışkanlığının önceden başlamış olan diş çürümesini tersine çeviremeyeceğini aklınızdan çıkarmayın.
Diş hekimleri çürüklerin doğal bir şekilde nasıl tedavi edileceği konusunda fikir sahibi olmamalarına karşın, uygun ağız bakım alışkanlıklarını sürdürmek dişlerinizi güçlü ve sağlıklı kılacaktır. Yerel şebeke suyunuz florürlü ise bu suyu için ve florürlü bir diş macunuyla günde iki kez dişlerinizi fırçalayın. Diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret edin. Böylece hekiminiz çürükleri kontrol edebilir ve bunları etkin bir şekilde tedavi edebilir.